Είναι σύνηθες πως όταν υποφέρουμε σημαντικά ή έχουμε βρεθεί σε αδιέξοδο, τότε είναι που αναρωτιόμαστε τι μπορούμε να κάνουμε να φέρουμε την αλλαγή. Ο καθένας ψάχνει την αλλαγή για διαφορετικούς λόγους. Να αισθανθεί λιγότερο άγχος. Να ξεπεράσει καποια δύσκολα προβλήματα, όπως μια κατάθλιπτική διάθεση ή κάποιες φοβίες. Να αισθανθεί μεγαλύτερο έλεγχο στη ζωή του. Να σταματήσει να κάνει καταστροφικές σχέσεις ή να ακολουθεί επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Μήπως όμως η αλλαγή αποτελεί μια δύσκολη διαδικασία; Μήπως από την άλλη είναι προτιμότερο τα πράγματα να μένουν ως έχουν, γνώριμα; Χωρίς αλλαγή;
Ο μύθος της πανδώρας, η αντίληψη δηλαδή του οτι δεν πρέπει να αναμειγνύεσαι με πράγματα που δεν καταλαβαίνεις ή δε γνωρίζεις, υπονοεί πως ό,τι είναι καλά κλειδωμένο, θα φέρει την καταστροφή μόλις έρθει στο φως. Αυτές οι σκέψεις μας αποτρέπουν απο το να ψάχνουμε βαθιά μέσα μας και να έχουμε δυνατότητες επιλογής. Ενθαρρύνουν τις αποφευκτικές συμπεριφορές και επιβεβαιώνουν ότι είμαστε περιορισμένοι από το φόβο και το άγνωστο. Είναι επομένως αρκετά δύσκολο να έρθουμε αντιμέτωποι με τα κρυφά μας, απωθημένα στοιχεία, γιατί αν αναδυθούν θα είναι καταστροφικό. Ωστόσο αν δεν ανακαλύψουμε ποιοι είναι οι εσωτερικοί μας δαίμονες και επιμένουμε να τους κρατάμε μακρυά από την επιφάνεια του συνειδητού, εκείνοι έχουν την τάση να προβάλλονται αλλού. Τους βλέπουμε σε άλλους ανθρώπους, μέσα στις σχέσεις μας, στα όνειρα μας.
Η “σκιά” στη Γιουγκιανή ψυχολογία αναφέρεται σε όσα στοιχεία δεν βρίσκονται στο φως, και συνήθως είναι όλα αυτά που φοβόμαστε ή δε μας αρέσουν. Αποδεχόμενοι αυτή τη σκιά ως ένα υπάρχον κομμάτι του ολοκληρωμένου εαυτού (δεν υπάρχει ηλιος χωρίς σκιά, δεν υπάρχει μέρα χωρίς νύχτα) σημαίνει ότι είμαστε πρόθυμοι να την αντικρίσουμε ως έχει και να την αγκαλιάσουμε. Είναι προτιμότερο να την κατέχουμε εμείς, παρά να μας κατέχει εκείνη.
Είναι λοιπόν σαν ο εαυτός μας να είναι χωρισμένος σε δυο μέρη, στον κρυφό εαυτό και στον εαυτό που ζει στον κόσμο. Ο κρυφός εαυτός, ο οποίος αποκόπτεται, εκφράζεται μέσα από όνειρα, τις παρορμητικές και καμια φορά ανεξήγητες συμπεριφορές, τις παράλλογες αλλαγές διάθεσης, τα αρνητικά συναισθήματα όπως θυμό, έντονη θλίψη και αίσθήματα κενού.
Χρειαζόμαστε λοιπόν να κάνουμε μια βαθιά βουτιά και να έρθουμε σε επαφή με όλα τα κομμάτια μας για να μπορέσουμε να δούμε τον εαυτό μας ολοκληρωμένο. Παράλληλα, η διερεύνηση του τρόπου που έχουμε μάθει να αλληλεπιδρούμε, να αισθανόμαστε και να βιώνουμε τις εμπειρίες μας, μας βοηθάει να αντιληφθούμε καλύτερα τι είναι αυτό που μας συμβαίνει, αποκτώντας μια βαθύτερη κατανόηση. Και τότε είναι που θα είμαστε έτοιμοι να αποδεσμεύσουμε τον εαυτό μας από τα κομμάτια που μας δυσκολεύουν και μας κάνουν να νιώθουμε παγιδευμένοι σε ένα αδιέξοδο, επιτρέποντας τον με αυτόν τον τρόπο να ελευθερωθεί.
